Op uitnodiging van de Bols Bartending Academy gaf Jeff ‘Beachbum’ Berry een tijdje geleden een masterclass over alles wat te maken heeft met Tiki. Maar wat is Tiki en is het wat velen zien als de volgende cocktailtrend ook daadwerkelijk het geval?

Jeff Beachbum Berry

We hebben de naam Beachbum Berry al een keer laten vallen in ons artikel over “Imbibe Magazine’s 25 Most Influential Cocktail Personalities of the Past Century“. Als je tegenwoordig over Tiki praat ontkom je er niet aan om Jeff ‘Beachbum’ Berry te noemen. Naast dat hij auteur is van 5 cocktail boeken over vintage “Tiki drinks” creëert Jeff ook cocktail menu’s voor verschillende barren en geeft hij masterclasses over de hele wereld.

Deze bekendheid heeft hij gekregen door jarenlang onderzoek naar Tiki cocktails. Voorheen in bibliotheken, oude tijdschriften en receptenboeken wat volgens hem niet genoeg informatie opleverde. Daarna is hij zich gaan richten op Tiki bartenders uit die tijd. Echter waren/zijn deze Tiki bartenders zeer geheimzinnig over hun recepten. In de tijd van de bloei van de Tiki moesten de bartenders namelijk hun geheim goed bewaren zodat ze niet zomaar aan de kant werden gezet door hun opdrachtgever.

Tiki cultuur

De tiki cultuur was 40 jaar lang zeer bekend, daarom ook een van de meest rendabele cocktailtijden in de geschiedenis. De polynesische restaurants in die tijd serveerden vaak slecht eten, het waren de cocktails die door mensen werden aanbeden. Veel van dit soort restaurants waren imposante grote gebouwen zonder ramen. De reden dat er geen ramen in zaten kwam door het feit dat ze de gasten wilden laten beleven dat ze in een andere wereld waren beland. Dit werd benadrukt doordat de mensen een ‘brug’ moesten oversteken om het restaurant in te komen.

Waar veel restaurants in die tijd een uitgebreide wijnkaart op het menu hadden staan, hadden dit soort polynesische restaurants juist een uitgebreide cocktailkaart waar ook foodpairing een belangrijke rol speelde.

Don Beach

De grondlegger van de Tiki cultuur is Don the Beachcomber (1907-1989) geboren als Ernest Raymond Beaumont Gantt. Doordat hij veel reisde, leerde hij zo nieuwe technieken en nieuwe ingrediënten kennen. In de jaren 30 verhuisde hij naar Hollywood en opende in 1934 Don’s Beachcomber Cafe, in 1937 verhuisde het restaurant in dezelfde straat en veranderde de naam naar Don The Beachcomber. Hij mixte rum cocktails in zijn tropisch ingerichte bar wat een ontsnapping is van de werkelijkheid. Al snel verkreeg Don The Beachcomber immense populariteit, vooral bij Hollywood celebrities.

Echter was Don Beach geen zakenman en vond hij het gewoon leuk om lekkere drankjes te maken en zijn Tiki lifestyle te kunnen leven. Don The Beachcomber verkreeg zijn immense populariteit en franchises door heel Amerika nadat hij trouwde met de zakelijk ingestelde Sunny Sund. Na de scheiding verkreeg Sund ook de rechten van alle Don The Beachcomber restaurants in Amerika. Hierdoor kon Don Beach geen Tiki restaurants meer openen in Amerika waardoor hij naar Waikiki, Hawai verhuisde om daar zijn kunsten te vertonen in zijn eigen Polynesische dorp.

De Zombie

Vaak werden Tiki cocktails gezien als cocktails voor vrouwen, versierd met bloemen in een vrolijke mok. Don Beach wilde laten zien dat ook mannen gewoon een tiki cocktail konden drinken en bedacht de ‘Zombie’! De naam Zombie kent 2 verhalen. Het eerste verhaal over het ontstaan van de naam Zombie komt uit het feit dat Don Beach 10 dozen rum heeft gebruikt totdat hij de zombie heeft geperfectioneerd. Het tweede verhaal was dat hij het had gemaakt voor een gast die zei: “ik was net een zombie tijdens de vergadering”.

Waarom het een mannelijk drankje is, kan je zien aan het onderstaande recept:

22,5 ml verse limoensap
15 ml Don’s mix (2:1 Grapefruit juice en kaneel siroop)
15 ml falernum
45 ml Gold Cuban of Puerto Ricaanse rum
45 ml Donkere Jamaicaanse rum
30 ml Lemon Hart 151
theelepel grenadine
dash angostura bitters
6 druppels Pernod of Absinthe
180 ml crushed ijs

Blenden voor niet meer dan 5 seconden en garneren met een topje munt.

De Mai Tai

Een van de meest bekende tiki cocktails, de Mai Tai werd echter niet bedacht door Don Beach maar door Trader Vic in Trader Vic’s restaurant in Oakland, California in 1944. Don the Beachcomber claimde het drankje te hebben gemaakt in 1933 in zijn restaurant in Hollywood. Echter was het recept van Don Beach een stuk complexer en smaakte het heel anders dan de Mai Tai van Trader Vic. Maita’i (spreek het uit als “mee tee”) is het Tahitaanse woord voor goed, het verhaal gaat namelijk dat Victor J. Bergeron het drankje creëerde voor een paar vrienden in Tahiti waarbij een van zijn vrienden, Carrie Guild het drankje proefde en “Maita’i roa ae!” riep (wat letterlijk “heel goed” betekend).

Trader Vic’s Mai Tai

30 ml verse limoensap
15 ml Orange Curacao
7,5 ml Orgeat
7,5 ml suikersiroop (1:1)
30 ml donkere Jamaicaanse rum
30 ml gerijpte Martinique rum

Goed shaken met crushed ijs en pour het in een Old Fashioned glas. Garneer met de halve limoen die eerder is uitgeknepen en een munttakje.

Het einde van Tiki

In de jaren 70 werd de Tiki cultuur als cliché of kitsch ervaren doordat teveel mensen het concept hebben gekopieerd en vaak verkeerd werd uitgevoerd. Ook was de generatie die de Tiki cultuur zo leuk vond ouder geworden waardoor de jongere generatie vond dat het iets was wat hun ouders deden. Niet alleen had dat ermee te maken, maar ook de Vietnam oorlog speelde een rol. De jongere generatie kon niet op een Tiki achtige vakantieoord zitten terwijl andere jongeren aan het vechten waren voor hun leven op Vietnam. Veel Tiki bars veranderden in Chinese Restaurants of sloten gewoon hun deuren.

Toch verkreeg de tiki cultuur daarna nog veel bekendheid, echter niet in positieve zin. De drankjes werden verkeerd gemaakt, de studenten dronken liters slechte cocktails uit plastic glazen en iedereen dacht dat er bij een cocktail een parapluutje hoorde.

Tiki komt terug

Als ik om me heen kijk, zijn er steeds meer bartenders die geïnteresseerd zijn in Tiki. Niet voor niets zie je in steeds meer barren Tiki cocktails zoals de Zombie en de Mai Tai op de kaart staan. Ook de verkrijgbaarheid en verscheidenheid van kwalitatief goede rum speelt hierin een belangrijke rol. Verder zie je dat foodpairing met cocktails populariteit verkrijgt, wat ook een belangrijke rol speelde tijdens de hoogtijden van de Tiki.

Echter denk ik niet dat er immens grote tiki restaurants worden gebouwd maar dat er hier en daar wat goede bars verschijnen met kwalitatief goede tiki cocktails volgens oud recept.

Alvast een paar goede tiki cocktails willen proberen naast de Zombie en Mai Tai? Bekijk en maak vooral de volgende cocktails.

Donn’s Special Reserve Daiquiri

15 ml verse limoensap
15 ml honing mix (1:1 honing en heet water)
15 ml passievruchtsiroop (1:1 passievrucht puree en suikersiroop)
15 ml Cubaanse of Puertoricaanse rum
30 ml Mount Gay Extra Old rum of een andere super premium rum

Shaken met ijs en strain in een voorgekoelde coupe glas.

Navy Grog

22,5 ml verse limoensap
22,5 ml witte grapefruitsap
22,5 ml soda water
30 ml honing mix
30 ml lichte Puertoricaanse of cubaanse rum
30 ml gerijpte Jamaicaanse rum
30 ml Demerara rum

Shaken met ijs (behalve soda water) en strain in een Old Fashioned glas met ice cone om het rietje, aftoppen met soda water.

Nui Nui

15 ml verse limoensap
15 ml sinaasappelsap
7,5 ml kaneelsiroop
7,5 ml Don’s spices #2 (1:1 pimento likeur en vanillesiroop)
60 ml Gold Cubaanse rum of Puertoricaanse rum
dash Angostura bitters
120 ml crushed ijs.

Voeg alle toe in een blender en blend voor niet meer dan 5 seconden. Schenk het in een hoge glas en garneer met lange sinaasappelschil.